آنچه در جمعه پرمخاطب جشنواره مریوان رقم خورد
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 4
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 2
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 3
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 5
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 6
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 7
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 8
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 9
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 10
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 11
معجزه تئاتر؛ زندگی دوباره مخاطب ویلچرنشین تا جذب توریست 12
سومین روز برگزاری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی، پرمخاطب‌ترین روز این رویداد هنری در هوای پاییزی مریوان بود.
به گزارش ایران تئاتر، شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان جمعه بیست‌وهشت مهر، شلوغ‌ترین و پرمخاطب‌ترین روز برگزاری خود را در خنکای هوای مهر پشت سر گذاشت.
اولین اجرای روز سوم، در بخش دگرگونه‌های اجرایی با تاخیری حدودا 80 دقیقه‌ای در میدان بابارشید مریوان آغاز شد.
«بدون توقف»، اثری با موضوع خشونت علیه زنان بود که سعی کرد تا با حرکات نمایشی و بدون کلام به این محتوا بپردازد. در این نمایش دو دلقک و تلاش‌شان به‌عنوان آتش‌نشان، لحظاتی کمدی و فانتزی را به کار اضافه کرد. گروه نمایشی برای نجات یک زن با لودر به صحنه آمدند. لودر که همیشه نمادی از ویرانی است، این بار با تلفیق موسیقی و حرکت، به‌عنوان ابزاری نجات‌دهنده در صحنه مورد استفاده قرار گرفت.
نگاه خلاقانه هنرمندان برای پرداختی متفاوت به زن در جهان امروز، باعث شد تا مخاطبان با وجود تاخیر پیش‌آمده همچنان مشتاقانه به تماشای آن ایستادند.
«دنیای وارونه 56»، «جایی برای گل سرخ» و «غوص» دیگر آثاری بودند که ساعت 11 میزبان نگاه تماشاگران در فرهنگسرای مریوان و سروآباد شدند.
حضور چهره‌های هنری تئاتر خیابانی سراسر کشور، به‌عنوان مهمان یکی از ویژگی‌های شایسته و مهم جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان است.
محمدرضا جعفری، هنرمند مهمان شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان که از آستانه‌اشرفیه در این رویداد حضور دارد، گفت: «من از دوره چهارم جشنواره در این رویداد هنری حضور داشتم؛ اما به نظر می‌رسد این رویداد نیازمند نگاه تازه است. به‌شخصه خوراک یک سال فرم و موضوعات تئاتر خیابانی خود را از این جشنواره می‌گرفتم اما متأسفانه دو،سه دوره است که چنین ره‌توشه‌ای برای من فراهم نمی‌شود.»
او ادامه داد: «شورای سیاست‌گذاری جشنواره باید تکلیف خود را با تئاتر خیابانی، تعامل شهر با این‌گونه نمایشی و همچنین با تئاتر خیابانی در کشور روشن کند و با مشخص کردن موضوعات بداند که تحت چه قالب و آموزشی به فرآیند اجرا برسد.»
این هنرمند بابیان این‌که یکی از وظایف تئاتر خیابانی حضور در بخش آموزش و تعامل با مردم است، توضیح داد: «ما در تئاتر خیابانی با مخاطب حرفهای تئاتر مواجه نیستیم. در این گونه اجرایی مخاطب به سراغ ما نمی‌آید بلکه ما به سراغ او می‌رویم. این موضوع باعث می‌شود، نگاه‌ها نسبت به موضوعات و فرم اجرایی آثار عوض شود.»
جعفری افزود: «البته باید به این مورد توجه داشت که ما حرفه‌ای‌ترین تماشاگران تئاتر خیابانی را در مریوان داریم. آن‌ها کارها را بسیار نجیبانه نقد می‌کنند. نجابت این مخاطبان اجازه نمی‌دهد انتقاد پررنگی به هنرمندان داشته باشند اما برخورد سردشان در مواجهه با آثار کاملاً تأثیرگذار و گویای نظرشان است.»
این هنرمند درباره نقطه قوت دوره شانزدهم جشنواره تئاتر خیابانی گفت: «جشنواره در دوره گذشته خیلی فشرده بود اما امسال با تمهیدات ستاد برگزاری هنرمندان با هم در تعامل هستند و در مورد آثار یکدیگر نظر می‌دهند. این دورهمی‌ها و فرصت‌های ایجادشده برای گفت‌وگو باعث ارتقای کیفی آثار می‌شود.»
«واگویه‌های خیابانی یک لک‌لک نسبتا عاقبت‌اندیش»، «بی‌وقتی» و «رنگینک و شهر آرزوها»، «جولا» و «علی سوت بلبلی» آغازگر اجراهای نوبت بعدازظهر جشنواره بودند.
برنامه‌ریزی و زمان‌بندی اجراها در جشنواره، فرصت مناسبی را برای تماشای آثار هنرمندان به یکدیگر داده بود. این موضوع باعث شد تا در میان جمعیت شاهد حضور گروه‌های نمایشی باشیم که روزهای قبل با آثارشان میزبان تماشاگران بودند و اکنون بیرون از گود و در جایگاه مخاطب به نظاره هنرنمایی دوستان‌شان می‌پرداختند.
جشنواره نیازمند اعلام یک تاریخ مشخص و همیشگی است
محسن یارمحمدی یکی از این هنرمندان بود که در روز اول و دوم جشنواره در نقش غول چراغ جادو سعی داشت تا آدم‌ها را به آرزوهای‌شان برساند اما درنهایت خود نیز از آرزویش که آدم شدن و زندگی در کنار آن‌ها بود، چشم پوشید.
یارمحمدی، بازیگر نمایش «غول مرحله آخر» با اشاره به این‌که پنجمین دوره حضورش در جشنواره را سپری می‌کند، گفت: «خوشبختانه مخاطب تئاتر در مریوان بسیار تخصصی به این هنر نگاه می‌کند. هر سال استقبال بیشتر از سال قبل بوده و کیفیت آثار ارتقا داشته است.»
او ادامه داد: «این تماشاگران درباره کار نظر می‌دهند و این حس خوبی است که با مخاطب فهیم و دغدغه‌مند همراه هستیم.»
این هنرمند بابیان این‌که جشنواره نیازمند اعلام یک زمان مشخص است، گفت: «امیدوارم که برای سال‌های بعد زمان دقیق و مشخصی برای برگزاری در نظر گرفته شود و همچنین از گروه‌های خارجی قوی‌تری برای حضور دعوت شود.»
دیگر تماشاگر و مهمان جشنواره احمد صمیمی بود که روز گذشته با بازی در نمایش «نقطه سر خط» به کارگردانی سوران حسینی از شهر مریوان روی صحنه بود.
تئاتر خیابانی تزریق‌کننده خوراک فکری و اندیشه به مخاطب است
احمد صمیمی ازجمله هنرمندانی است که از سال 1385 در جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان به‌عنوان بازیگر، کارگردان و هنرمند در این رویداد هنری حضور دارد.
او درباره جشنواره گفت: «در سال‌های قبل، گروه‌های شرکت‌کننده با نگاه‌های مختلف در جشنواره حضور داشتند؛ اما در دوره‌های بعد به تکرار رسیدیم و شاید توجه به داوری، کارها را شبیه به هم کرده است و هنرمندان برای تنوع نگاه و رویکرد اجرایی ریسک نمی‌کنند.»
این هنرمند ادامه داد: «جشنواره مریوان، تنها رویداد تخصصی تئاتر خیابانی است و ما موظف هستیم زاویه جدید و نگاهی متفاوت برایش رقم بزنیم. باید در نظر داشت که هرسال با تغییر مدیریت و داوران، شناسنامه و هویت این رویداد نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.»
صمیمی بابیان این‌که مردم مریوان، خیلی تخصصی به تئاتر توجه دارند، گفت: «شاید با حذف داوری و تغییر سیاست‌های جشنواره شاهد عملکرد متفاوت‌تری در این رویداد تخصصی باشیم. البته این تنها یک پیشنهاد است و قطعاً ستاد برگزاری می‌تواند با نوآوری و استفاده از پتانسیل‌هایی که دارد، رویکرد و نگاه ویژه‌تر و مردمی‌تری را رقم بزند. کار تئاتر خیابانی، تزریق خوراک فکری و اندیشه به مخاطب است.»
«ائو یا خانه»، «ارسوواچینی»، «سیوی 21»، «کوچه در کوچه»، «زندگی با طعم باروت» آثاری بودند که از ساعت 15 تا 15:30 میزبان علاقه‌مندان شدند.
عصر جمعه و فراغت از کار و امور روزمره بهترین زمان برای استقبال اهالی مریوان از تئاتر خیابانی و هنرمندان شهرها و کشورهای مختلف را فراهم کرده بود؛ جمعیتی از مرد و زن، پیر و جوان، کوچک و بزرگ که سرمای هوای مریوان در یک روز بارانی را با گرمای وجودشان جبران کرده بودند.
مخاطبانی که با بازیگران همراه می‌شدند و با شنیدن حرفهای دل‌شان روی صحنه به وجد می‌آمدند. صدای تشویق‌های مداوم‌شان برای نمایش‌هایی که دوست داشتند، مشوق حضور دیگرانی بودند که کمی دورتر و برای گذران اوقات فراغت‌شان به کنار دریاچه زریوار آمده بودند.
دوری راه، سرمای هوا، باران گاه‌و‌بی‌گاه و حتی حرکت با ویلچر هم از همراهی مخاطبان نکاسته بود.
معلولی که عشقِ تئاتر او را از سنندج به مریوان می‌کشاند
صباح مجیدی، مخاطب حرفهای تئاتر مریوان و جزو معلولان ضایعه نخاعی است که به گفته خودش به عشق تئاتر و برای دیدن آثار حاضر در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان با ویلچر خود که آن را دوست و همراهش می‌نامد، کیلومترها سفر کرده و به تماشای آثار نشسته است.
او از سال 1388 و بهواسطه آشنایی با تئاتر و معجزه این هنر، زندگی دوباره گرفته و از یک فرد گوشه‌گیر و منزوی تبدیل به یک کارآفرین و هنرمند تئاتر شده است.
مجیدی بابیان این‌که خود را مدیون تئاتر می‌داند، گفت: «همه هنرمندان تئاتر می‌دانند هر جا نام تئاتر باشد، حتی شده برای یک روز و تماشای یک نمایش خود را به مکان اجرا می‌رسانم.»
او ادامه داد: «امسال نسبت به گذشته شاهد حضور تازه‌نفس و جوانان تئاتری بودیم. سال‌های قبل گروه‌های باتجربه‌تر در جشنواره حضور داشتند.»
مجیدی افزود: «جشنواره تئاتر خیابانی مریوان شناسنامه پررنگی دارد. به نظرم امسال آثار ازنظر محتوا و کیفیت از دوره‌های قبل عقب‌تر بودند.»
این هنرمند گفت: «یکی،دو سال اخیر خوشبختانه بخش ویژه معلولین در فراخوان دیده می‌شود که بزرگ‌ترین هدیه به من و دیگر عزیزان است. من همیشه پیگیر این موضوع بوده‌ام که این بخش به‌صورت ویژه در تمامی جشنواره‌ها باشد؛ چراکه پرداخت ویژه به معلولین، نشان از اهمیت دادن و دیده شدن این قشر است. امیدوارم که روزی شاهد داشتن بخش معلولین در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر باشیم.»
همچنین «پلاسما»، «روزی روزگاری در سرزمین زباله‌ها»، «به نظر شما چیکار کنم؟»، «روز تولد من»، «نقطه سر خط»، «عاشقانه‌های زیرخاکی»، «شیلو»، «قه‌ئه‌غه‌یه»، «پرادوکس»، «زمین شماره ایکس»، «استریت تئاتر مید این فیلیپین» و «مصائب زنان جنگ» دیگر نمایش‌های جشنواره بودند که در روز سوم این رویداد هنری برای دومین یا سومین بار اما در مکان‌های متفاوت اجرا می‌شدند تا مخاطبان و علاقه‌مندان بی‌شمار در مریوان، فرصت تماشای این آثار را از دست ندهند.
روایت دیگر از زنان، زنانی جنگ‌زده و جنگجو
آرزو علی‌پور، کارگردان نمایش «مصائب زنان جنگ» و هنرمند لاهیجانی حاضر در جشنواره با اشاره به موضوع نمایش خود گفت: «مصائب زنان جنگ» در رابطه با چهار زن از سرزمین مختلف هستند. زنانی که جنگ‌زده، اما جنگجو هستند.»
او ادامه داد: «من به دلیل موضوع کار در نظر داشتم تا آن را برای بخش بین‌الملل جشنواره بفرستم چراکه تمام بازیگران به زبان‌های مختلف کوبانی، عربی، کردی و افغانی صحبت می‌کنند اما درنهایت در بخش آزاد این رویداد شرکت کردم.»
این هنرمند افزود: «استفاده از زبان‌های مختلف با اشاره به تصویرهای متنوعی که به مخاطب ارائه می‌دهد، در ارتباط هنرمندان با تماشاگران مشکلی ایجاد نمی‌کرد.»
علی‌پور درباره جشنواره گفت: «این بار، چهاردهمین حضور من در جشنواره تئاتر خیابانی مریوان است و استقبال مخاطبان مثل همیشه عالی است. آثار هم قطعاً سلیقه‌ای است ولی در این مدت کارهای نسبتا خوبی دیدم.»
لزوم توجه جشنواره‌های بین‌المللی به مقوله توریستِ تئاتر
آنچه در رویدادهای بین‌المللی بیش از هر چیز باید مورد بهره‌برداری قرار بگیرد، توجه به حضور گروه‌ها و مخاطبان تئاتر از دیگر کشورهاست.
بر کسی پوشیده نیست که رونق‌بخش بین‌الملل با رویکرد مدیریتی درست و برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند علاوه بر رشد اقتصادی یک کشور منجر به تعامل و همکاری هنرمندان کشورهای مختلف با یکدیگر، باعث تولید آثار مشترک و غنای کیفی آثار در دوره‌های بعد شود.
قرار گرفتن شهر مریوان در نزدیکی مرز عراق و زبان مشترک مردمان این دیار با کردستان عراق، فرصت را برای توجه به این موضوع فراهم کرده است و خوشبختانه ستاد برگزاری جشنواره و دبیر این رویداد هنری توانسته‌اند تا حد امکان از این موقعیت بهره‌برداری قابل‌توجهی داشته باشند.
اتفاقی که قطعاً با پیگیری مدیران فرهنگی و هنری می‌تواند ابعاد گسترده‌تری داشته باشد و رونق بیشتری بگیرد.
انتخاب دو اثر از جشنواره برای اجرا در کشور عراق
امید روزبیانی، رییس اداره فرهنگ منطقه گرمیان از اقلیم کردستان عراق، یکی از توریست‌های تئاتر بود که بهواسطه برگزاری شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان به تماشای آثار هنرمندان حاضر در این رویداد نشست.
روزبیانی با اشاره به علاقه‌اش به تئاتر گفت: «امسال چهارمین دوره است که برای تماشای آثار هنرمندان شرکت‌کننده در جشنواره تئاتر خیابانی به مریوان می‌آیم.»
او ادامه داد: «طبق تفاهم‌نامه‌ای که با دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان داریم، آثار خیابانی برتر این رویداد در عراق اجرا می‌شوند و همچنین آثار برتر هنرمندان عراق نیز در مریوان به نمایش درمی‌آیند.»
این مدیر هنری افزود: «آثاری که تاکنون به تماشا نشستم بسیار خوب بودند. به‌ویژه دو اثر که قطعاً برای حضور این نمایش‌ها در عراق اقدام خواهیم کرد. از نظر من آثار این دوره نسبت به سال‌های قبل، بهتر و متفاوت‌تر هستند.»
روزبیانی گفت: «متأسفانه امسال حضور گروه‌های بین‌المللی نسبت به گذشته کمتر بود. با توجه به اهمیت این رویداد بهتر است که از آثار نمایشی دیگر کشورها برای حضور در جشنواره بیش‌ازپیش استقبال شود.»
او در پایان با اشاره به لزوم توجه بیشتر به اشتراکات فرهنگی دو کشور توضیح داد: «عراق و ایران اشتراکات فرهنگی بسیار زیادی با یکدیگر دارند. حضور هنرمندان این دو کشور در رویدادهای بین‌المللی و در کنار یکدیگر باعث ارتقای کیفی آثار و نزدیکی بیشتر آن‌ها باهم خواهد شد.»
ایران و عراق؛ اشتراکات فرهنگی بسیاری دارند
شنگه کرکوکی، بانوی دانشجوی رشته سینما و توریست تئاتر که برای تماشای تئاتر خیابانی از عراق به ایران آمده است، درباره آثار جشنواره گفت: «کشور ایران تاریخ و پیشینه قابل‌توجهی در عرصه تئاتر دارد و به همین دلیل اجراهای تئاتر نسبت به عراق حرفهای و تکنیکی‌تر است.»
این توریست تئاتر عراقی، با اشاره به اشتراکات فرهنگی و هنری بین ایران و عراق گفت: «با توجه به این‌که ما در خاورمیانه زندگی می‌کنیم. از نظر محتوا شباهت‌های زیادی در آثار نمایشی‌مان وجود دارد و تقریباً یکی است.»
کرکوکی ادامه داد: «ما اجراهای زیادی از هنرمندان ایران و اروپا داریم. البته دیگر کشورها با توجه به ساختار اجتماعی و فرهنگی‌شان محدودیت‌های کمتری نسبت به ایران دارند.»
او در پایان با اشاره به جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان گفت: «هر جا که تئاتر باشد، ما حضور پیدا می‌کنیم. امیدوارم که این رویداد ادامه داشته باشد و هر سال شاهد برگزاری باشکوه‌تر آن باشیم.»
شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر خیابانی مریوان به دبیری رحمان هوشیاری از 25 تا 29 مهر با حضور هنرمندان ایرانی و کشورهای ارمنستان، ترکیه، عراق و تونس در حال برگزاری است.
